و روى أبو مخنف، لوط بن يحيى قال حدثني أشعث بن سوار عن أبي إسحاق السبيعي و غيره قالوا:
خطب الحسن بن علي علیه السلام، صبيحة الليلة التي قبض فيها أمير المؤمنين علیه السلام فحمدالله و أثنى عليه و صلى على رسول الله صلی الله علیه و آله، ثم قال:
▪️بامداد شبانگاهی که امیرالمومنین علیه السلام در آن به شهادت رسیدند، امام حسن مجتبی علیه السلام (برای مردم) خطبه ای خواندند: پس از حمد و ثنای خدای وصلوات بر رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
لقد قبض في هذه الليلة رجل لم يسبقه الأولون بعمل و لا يدركه الآخرون بعمل لقد كان يجاهد مع رسول الله فيقيه بنفسه و كان رسول الله يوجهه برايته فيكنفه جبرئيل عن يمينه و ميكائيل عن يساره فلا يرجع حتى يفتح الله على يديه.
حقيقتا در اين شب مردى از دنيا رفت كه پيشينيان در عمل از او پيشى نگرفتند ، و آيندگان نيز عمل او را درک نخواهند کرد. همانا همراه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) جهاد كرد و با جان خويش از آن حضرت محافظت فرمود . رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) او را با پرچمش (به جنگها) مي فرستاند و (جبرئيل و ميكائيل) او را در ميان مي گرفتند، جبرئيل از سمت راست ایشان، و ميكائيل از سمت چپ او، و باز نمی گشت تا به دست تواناى او خداوند (جنگ را) فتح كند.
و لقد توفي علیه السلام في الليلة التي عرج فيها بعيسى ابن مريم علیه السلام و فيها قبض يوشع بن نون وصي موسى و ما خلف صفراء و لا بيضاء إلا سبعمائة درهم فضلت من عطائه أراد أن يبتاع بها خادما لأهله.
او در شبى از دنيا رفت كه عيسى بن مريم در آن شب به آسمان فراز آمد ، و يوشع بن نون وصى حضرت موسى عليهما السلام در آن شب از دنيا رفت، و هيچ دِرهم و دينارى از خود به جاى نگذاشته جز هفتصد درهم كه از بخشش های ایشان زياد آمده بود، و مي خواست با آن پول براى اهل خود خادمى بخرد.
ثم خنقته العبرة فبكى و بكى الناس معه.
سپس گريه گلوی حضرتش را گرفت و گريستند، مردم نيز با آن حضرت گريه كردند.
ثم قال: أنا ابن البشير أنا ابن النذير أنا ابن الداعي إلى الله بإذنه أنا ابن السراج المنير أنا من أهل بيت أذهب الله عنهم الرجس و طهرهم تطهيرا أنا من أهل بيت افترض الله حبهم في كتابه فقال عز و جل: «قل لا أسئلكم عليه أجرا إلا المودة في القربى و من يقترف حسنة نزد له فيها حسنا» فالحسنة مودتنا أهل البيت.
آنگاه فرمودند: منم فرزند بشير (مژده دهنده)، منم فرزند نذير (بیم دهنده)، منم فرزند آن كس كه به اذن پروردگار مردم را به سوى او مي خواند، منم پسر چراغ تابناك، من از خاندانى هستم كه خداى تعالى پليدى را از ايشان دور كرده و پاک و پاکیزشان فرموده، من از آن خاندانى هستم كه خداوند دوستى کردن با ايشان را در كتاب خويش (قرآن) واجب دانسته و فرموده است:
«بگو از شما پاداشی نمی خواهم ،جز دوستى کردن با نزدیکانم؛ و آن که نيكى را فراهم کند، نیکی را برای او زیادتر می کنیم» ( شورى:23) و نيكى، دوستى ما اهل بیت است.
ارشاد شیخ مفید7:2
