به مناسبت روز عرفه وعيد قربان ( ۱ )
نسُک: پرستش، قربانی
مناسک: جمع مَنسک، پرستیدن، قربانگاه
امام صادق علیه السلام فرمودند: روز نهم ذی حجه، حضرت جبرائیل علیه السلام به حضرت ابراهیم سلام الله علیه فرمودند:
"یا ابراهیم، اِعتَرِف بِذنبِکَ و اَعرف مناسِکَک":
"در این بیابان و امروز به گناهانت اعتراف کرده و عباداتت را که باید به جای آوری، بشناس و قربانگاهت را شناسایی کن" (علل الشرایع ۲: ۴۳۶)
و چنین است که آن صحرا، صحرای عرفات و آن روز، روز عرفه شد؛ روز قبل از روز قربان و عید قربان.
و قربان شدن نشانه ی شدت تعلق خاطر و عاشقی است؛ الله اکبر! بابی اَنت و اُمّی یا ابا عبدالله! كه سیدالشهدایی!
( ٢ )
کسانی که قربانی کنند، می توانند از لباس احرام خارج شوند و کسانی که قربانی شوند می توانند از لباس تن خارج شوند، قربانی شدن در عالم طبیعي، کشته شدن در تن و طبیعت است و قربانی شدن در عالم انسانی، کشتن امیال و اهواء است؛
لذا: یک معناي "موتوا قبل اَن تموتوا" که انسان را قادر به خروج از بدن و دیدن حقایق می کند در اثر ترک تعلقات و کشتن امیال و اهواء است.
در هر حال اعلا راه میسّر و موثر برای ترک تعلقات و رها شدن از دنیا و تن و طبیعت، به تشدید محبت به خدای متعال و ولیّ اوست و یا به تجدید و دوام توجه به مرگ و قیامت؛ به ذکرالموت.
و چنین است که امیرالمومنین صلوات الله علیه در کنار این فرمایش که: "به خدا سوگند که انس فرزند ابوطالب به مرگ، از طفل به سینه ی مادرش بیشتر است" (نهجالبلاغه: خطبه ۵) میفرمایند: "اى دنيا، اى دنيا، از من دور شو. آيا خودت را بر من عرضه مى كنى؟ يا مشتاق من گشته اى؟ هنوز زمان آن نرسيده كه تو در دل من راه يابى. هرگز! ديگرى را بفريب، مرا به تو نيازى نيست، تو را سه بار طلاق دادم كه در آن باز گشتى نيست." (نهج البلاغه: حکمت۷۷).
سه طلاقه کردن دنیا به دلیل توجه سه قبضه به مرگ و آخرت است.
( ٣ )
همان طور كه حضور در كنار بيت الله خصوصا در"ايام معلومات"، شخص را حاجى مى كند، حضور دركنار ولي الله نيز شخص را ولايى مى كند؛ دركنار وجود مبارك هر كدام از معصومين، شخص رنگ و بوى او را بخود مى گيرد؛
لذا: بهترين ايام براى حسينى شدن، روز عرفه، وايام محرم و روز عاشوراست؛ والحمد لله رب العالمين.
( ٤ )
بارها عرض كرده ام كه زيارت در لغت به معنى قصدكردن وانس گرفتن است، واصل در زيارت بمعنى" ديدار" نيز همين است؛
پس:در ايام زيارتى هركدام از معصومين عليهم السلام اگر توفيق حضور در حرم مطهر ايشان نبود، مى توان به معناى اصلى زيارت عامل بود؛و آن اين كه آن روز به حضور احاطى آن حضرت توجه داشت؛
مانند: توجه به حضور وجود مبارك امام حسين عليه السلام در روز عرفه و محيط بودن معظم له برما ؛
صلی الله علیک یا اباعبدالله
صلی الله علیک یا اباعبدالله
صلی الله علیک یا اباعبدالله و رحمة الله و برکاته
(۵)
شاید آن روز امروز باشد(دوشنبه۲۸تیر)
"من زار الحسین... یخالطهم بنفسه"؛ (امالی صدوق: ۵۷۲)
درست است که هر زیارتی اگر درست انجام شود، حاصلش انس پیدا کردن زائر با مزور است؛ اما در زیارت امام حسین علیه السلام بیش از هر زیارت دیگری این اتفاق می افتد.
در فضیلت زیارت ایشان در روز عرفه از امام صادق صلوات الله علیه نقل شده است که: در عصر عرفه خدای متعال قبل از آن که نظر کند به کسانی که در عرفات هستند، به کسانی که در حول قبر امام حسین علیه السلام هستند نظر می کند و بعد می فرمایند:
"من زار الحسین... یخالطهم بنفسه"؛ (کامل الزیارات: ۱۷۰)؛ هر کسی حسین علیه السلام را زیارت کند، خدای متعال او را با خودش مخلوط و آمیخته می کند.
این ضمیر "هُ"، با "خودش" به چه کسی برمی گردد؟
اگر منظور این باشد که او را با خود امام حسین علیه السلام آمیخته می کند، درست است.
اگر بگویید او را با "نفس الله" که وجود مبارک امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بوده باشند آمیخته می کند باز هم درست است؛ به دلالت یکی از زیارت نامه های ایشان که در آن خطاب به حضرتش عرض می شود: "السلام علی نفس الله القائمة فیه بالسنن". (مزار الکبیر: ۱۸۵)
اگر بگویید با وجود مقدس رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم او را أمیخته می کند که "نفس الله" هستند؛ باز هم درست است.
و اگر بگویید اصلاً منظور، خود خدای متعال است، باز هم درست است.
پس با توجه به این که:
اولاً: نتیجه ی شگفت انگیز زیارت امام حسین سلام الله علیه، آمیخته شدن با نفس الله است؛ وثانیاً: زیارت الا و لابد با طی کردن مسافت نیست که اتفاق می افتد، بلکه با قصد کردن و انس گرفتن است؛ باید قدر آداب و سننی را دانست که باعث می شود انسان هر روزه ایشان را قصد کند و با ایشان انس بگیرد؛ خصوصاً اگر بتواند به این انس گرفتن مداومت کند.
(۶)
شما در نوع مناسبت ها، اعم از عیدها و عزاها، حضور سیدالشهدا صلوات الله علیه را می بینید و این را در دستوراتی که جهت زیارت ایشان در ایام مهم داده شده می توانید بفهمید؛ موقع ظهر و هنگام زوال روز جمعه، شب نیمه شعبان، روز عرفه، شب قدر...
فرموده اند وقتی یاد ایشان افتادید سه بار بگویید:
"صلی الله علیک یا ابا عبدالله،
صلی الله علیک یا ابا عبدالله،
صلی الله علیک یا ابا عبدالله"
این را دست کم نگیرید، چیز فوق العاده ای است. با توجه به اینکه انسان از سه جزء تشکیل شده، با هر بارتکرار، سه جزء تشکیل دهنده ی انسان، عمیق تر و لطیف تر می شود.
یعنی به این ترتیب شما هر بار که می گویید، ارادت، محبت، تسلیم شدن خودتان را به ساحت مقدس سیدالشهدا عمیق تر می کنید.