امروزه مسلّم است كه براى بهره كشى از هر جامعه اى، تسلّط نظامى بر آن پر هزينه ترين و مشكل ترين و پر دردسر ترين و كم دوام ترين راه است؛ و از طرفى هر جامعه اى به اقتضاى فرهنگ خود رفتار مى كند؛ لذا: راه كم دردسر و بادوام و عميق براى در اختيار داشتن جامعه، تغيير در فرهنگ جامعه است به نحوى كه مطابق ميل چپاولگر رفتار كند.
با چنين شيوه اى غاصبان و چپاولگران توانستند چندین نسل بر جامعه نو مسلمان، حكومت كنند، و نهال نورس دين و فرهنگ الهى آن را چنان از ريشه درآورند كه از آن جز اسمى و از كتابش جز رسمى باقى نماند.
از قضاى ربانى در مقطعى ظالمين به يكديگر مشغول شدند، و فرصت مغتنمى براى كليدار عالم معرفت و معناى دين الهى پيدا شد. خلاصه آن چه او فرمود، به بيان نورانى خود او، از وى چنين روايت شده:
«عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ: بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسَةِ أَشْيَاءَ؛عَلَى الصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ الْحَجِّ وَ الصَّوْمِ وَ الْوَلَايَةِ.
قَالَ زُرَارَةُ: فَقُلْتُ: وَ أَيُّ شَيْءٍ مِنْ ذَلِكَ أَفْضَلُ؟
فَقَالَ: الْوَلَايَةُ أَفْضَلُ؛ لِأَنَّهَا مِفْتَاحُهُنَّ وَ الْوَالِي هُوَ الدَّلِيلُ عَلَيْهِنَّ...» ؛
از زراره روایت شده که حضرت باقر عليه السّلام فرمودند: اسلام بر پنج پايه، بنيان شده: بر نماز و زكات و روزه و حج و ولايت.
زراره گفت: عرض كردم: كدام يك از اينها برترند؟
فرمودند: ولايت (قبول گردانيده شدن به گردش كسى كه خداى متعال او را مى گرداند) برتر است؛ زيرا كليد (ره يافت به احكام ظاهرى و باطنى، و معرفت و معناى) آن هاست...
زراره گويد: سپس فرمودند: بلندترين نقطه دين، و قلّه و كليد آن و در (ورود به حقيقت) همه چيز و خشنودى خدا، بعد از معرفت او، پيروى از امام است؛خداى عزّ و جلّ مي فرمايند: « هر كه رسول را اطاعت كند، خدا را اطاعت كرده، و هر كه مخالفت كند كيفر مخالفتش با خداست و ما تو را به نگهبانى آن ها نفرستاديم » ؛ بدان اگر كسى شبهاى عمرش را به نماز ايستد و روزها روزه گيرد، و همه دارائي اش را صدقه دهد، و همه عمرش را حج خانه خداى كند، ولى ولايت ولىّ خدا را نشناسد، تا به گردانيدن او بگردد و كردارش به راهنمائى او باشد، در پاداش اعمال، حقّى بر خدا ندارد، و از اهل ايمان نباشد؛
سپس فرمودند: آنان همان نيكوكارانند كه خدا كسانى از آن ها را به فضل رحمت خود به بهشت ببرد؛ (کافی۳: ۵٤).
ناگهان ظالمان به خود آمدند؛ آن ولى والى اعلا، داعى و معلم و هادى مردمان از ولايت شيطان، به ولايت رحمن بود؛ رشته ها داشت پنبه مى شد، كه روز ۲۵ شوال شد؛ صلوات الله عليه و آله كثيراً كثيراً كثيرا.
